Het Palestijns-Israëlische conflict – herinneringen aan het Midden-Oosten
In 1967 brak de 6-daagse oorlog uit. In enkele dagen tijd versloeg Israël de legers van buurlanden Egypte, Jordanië en Syrië. bezette de Gazastrook, de Sinaï, de Westelijke Jordaanoever en de Hoogten van Golan en verviervoudigde daarmee het door Israël bestuurde gebied. Ik herinner me de gebeurtenissen en de namen van de hoofdrolspelers uit de kranten en de tv-journaals nog goed. Ik was 11 jaar en hield er een presentatie over in de klas, klas 5. Moshe Dayan, de generaal met het oogkapje. Golda Meir, de latere premier van Israël. Talloze Palestijnen en Syriërs werden, opnieuw na het jaar van de stichting van de staat Israël in 1948, verdreven. Een miljoen Arabieren kwamen onder Israëlisch bestuur. In 1973 vocht Israël, geleid door Golda Meir, met Egypte en Syrië, het volgende conflict uit, de Jom Kippoeroorlog, een conflict waarin Israël de nodige problemen ondervond en de hulp van de VS onontbeerlijk bleek.
Goed twee jaar later bracht ik vier maanden door in Israël, als vrijwilliger in een kibboets, Kvutzat Schiller nabij Rehobot. Eerst werkzaam in de bananenplantages en na een maand in de Negev woestijn, waarheen ik met twee anderen wekenlang in alle vroegte reed voor irrigatiewerkzaamheden - het aanleggen en ontkoppelen van buien voor de korte tijd waarin de kibboets water, dat uit het noorden werd aangevoerd, via een pijpleiding kon aanwenden voor haar landerijen. Overdag scheerden vlak boven ons de straaljagers van de Israëlische luchtmacht in hun oefeningen. Als we ’s avonds terugkwamen in de kibboets, was het restaurant van de kibboets al verlaten. Op vrijdag, shabbat, at ik mee met een ouder Joods echtpaar, meestal kip en rijst. Het echtpaar was vriendelijk, zwijgzaam. Met andere vrijwilligers uit alle delen van de wereld, gehuisvest in een apart deel van de kibboets, deelde ik de vrije tijd - we voetbalden op het sportveld, bezochten in de weekenden diverse steden, verkleedden ons voor het Poerimfeest in februari, brachten korte vakanties aan de Rode Zee door en maakten twee kibboetsreizen door het land, naar de Dode Zee en naar het meer van Galilea en Haifa.
Israël voelde als een bezet land. Omringd door vijandig gezinde buren. Iedereen heeft twee of drie jaar dienstplicht. Mijn buren in de kibboets waren enkele Israëlische soldaten, jonge vrouwen, die alleen in de weekenden naar huis kwamen. Israël en de omringende landen delen een historie en cultuur van duizenden jaren voor onze jaartelling. De impact van religieuze ontwikkelingen en processen dateert van het begin van die jaartelling. Het Midden-Oosten is altijd een gebied van conflicten geweest. De streek waarin Jeruzalem ligt is doordrenkt van het bloed van honderdduizenden burgers en soldaten – van tientallen oorlogen en afschuwwekkende massamoorden onder Babylonië, Perzië, de Grieken, Egyptenaren, Romeinen, Arabieren (moslims), Christenen (kruisridders), Turken en Britten. Het moet gezegd, er waren tijd waarin de diverse culturen en religies in het Midden-Oosten vreedzaam samenleefden, maar de meeste eeuwen zijn gekenmerkt door strijd, onderdrukking, verdrijving en zelfs pogingen tot uitroeiing. Jeruzalem is voor christenen, moslims en joden een heilige stad maar die heiligheid is zwaar bezoedeld door de onverdraagzaamheid, de haat, het diepe wantrouwen en de overtuiging van vele partijen door alle eeuwen heen die meenden en menen het alleenrecht te hebben op de rots waarop Jeruzalem is gebouwd en op het land dat Israël heet.
Ik heb altijd een fascinatie gehad voor historie en met name voor de link tussen mens en religie en de bittere strijd daarover tussen volkeren. Reden waarom ik naast Israël op school ook spreekbeurten hield over Noord-Ierland, het strijdtoneel tussen katholieken en protestanten. En waarom ik me in de loop van mijn leven ben gaan verdiepen in christendam en boeddhisme en mijn eigen overtuigingen daarin. De interesse ’ontaardde’ in een levensopgave en religieuze praktijk wat uiteindelijk leidde tot mijn wijding tot Zenboeddhistisch monnik (2015) en priester en leraar (2019).
Het Midden-Oosten is een onuitputtelijke bron van lessen. Ik heb nog niet zo lang geleden met een mengeling van fascinatie, ongeloof en afschuw kennisgenomen van de historie van Jeruzalem zoals in boekvorm en voor tv gedocumenteerd door Montefiore. Het gebied toont ons in zovele eeuwen van geschiedenis alle kanten van de mens, onze aard, veelzijdigheid en ontwikkelingen. Deze drie – fascinatie, ongeloof en afschuw – houden elkaar aardig in evenwicht maar ongeloof komt toch het meest op. Het ongeloof dat we het ene moment vol overgave de religie kunnen praktiseren en het volgende moment de medemens het ergste toewenst en ergo, de religie hanteren als wapen en zwaard.
Lees het hele bericht
