Verkiezingen 29 oktober | De democratie is niet vanzelfsprekend
Freedomhouse.org monitort al vele jaren de staat van de democratie in de wereld. In een rapport dit jaar stelt de organisatie: ‘Geweld en de onderdrukking van politieke tegenstanders tijdens verkiezingen, aanhoudende gewapende conflicten en de verspreiding van autoritaire praktijken hebben bijgedragen aan het 19e jaar van afnemende vrijheid. In het komende jaar moeten al diegenen die de waarde van politieke rechten en burgerlijke vrijheden begrijpen, samenwerken bij de verdediging van de democratie.’
Freedom House windt er geen doekjes om, een democratie is niet vanzelfsprekend, en daarmee ook een democratische verkiezing niet. Tal van landen staan al onder een dictatuur, in sommige gevallen al vele eeuwen, of ervaren in onze tijd een glijdende schaal van democratie naar dictatuur, denk aan Hongarije, Turkije en Servië, maar sinds enkele jaren ook de Verenigde Staten. De VS is sinds de Tweede Wereld een geallieerde van Europa maar onder de huidige president Trump is het land op weg naar een autoritair bewind. In zijn tweede ambtstermijn na 2016-2020 zien we dagelijks een flagrante schending van de wet door een arrogant Trump regime dat te kampen heeft met vele tientallen rechtszaken waarvan het overgrote deel wordt gewonnen door prodemocratische organisaties. We zien de installatie van een eigen politiemacht met een enorm budget die in staten en steden zogenaamd op criminelen jacht maakt en in feite bedoeld is het land te intimideren en, uiteindelijk, te bezetten teneinde een einde te maken aan de democratie. Alles is illegaal, maar dankzij de capitulatie van de gehele Republikeinse Partij en de ultraconservatieve meerderheid in het Hooggerechtshof kan Trump aardig zijn gang gaan.
Democratie vraagt om een bepaald fundament, voortgebracht door een gezond bewustzijn. Een bewustzijn onder mensen dat ieder een stem heeft en dat iedere burger gemachtigd is daar uiting aan te geven. Dit bewustzijn vraagt om een geschoolde bevolking, om een besef van gelijkwaardigheid van iedere burger jegens de ander, van verantwoordelijkheid voor het eigen denken en de eigen actie en verantwoordelijkheid voor het welzijn van de gemeenschap. Het solidariteitsbeginsel is in Nederland wezenlijk. Het gezondheidszorgsysteem bijvoorbeeld is daarop gebaseerd.
Democratie is een principe dat overal kan worden gepraktiseerd en kan worden uitgedragen, in het samenleven thuis, in het werk, in sport en in het verkeer. Het is de wijze van omgang met elkaar, wat we van elkaar tolereren en het ervaren van een band met de eigen omgeving.
