Voor het westerse onderwijs zoals wij dat nu kennen, is het denken in het oude Griekenland van grote betekenis geweest. Een paar honderd jaar vóór het begin van onze jaartelling treffen we in het klassieke Griekenland iets van scholing aan. Zo weten we dat Plato in 387 v. Chr. de ‘Academie van Athene’ oprichtte. Dat was een beroemd gymnasium én een school waar welgestelde denkers met elkaar converseerden, met Plato’s ideeën als uitgangspunt. Het woord ‘school’ is afgeleid van het Griekse ‘αΧολη’ dat ‘vrije tijd’ betekende. Onderwijs was in de oudheid namelijk iets waarvoor je vrije tijd moest hebben. En dat hadden de meeste mensen niet. Ook de kinderen niet. Iedereen besteedde al zijn tijd aan werken voor het dagelijks brood. Alleen kinderen van welgestelde ouders ontvingen onderwijs, van privé-docenten. Er was geen huiswerk, geen schoolbel, waren geen klassen of examens. In het klassieke Griekenland bestonden er geen openbare scholen. Een passage uit deze uitgave over de Spartaanse opvoeding: ‘Jongens werden op de leeftijd van zeven jaar weggehaald uit de familie om in staatsinternaten geschoold te worden. Ouders hadden geen inspraak in de scholing van hun kinderen. Een klas jongens werd ‘boua’ genoemd, het
woord voor kudde. Uit elke klas werd een dominante jongen gekozen als kuddeleider. De directeur van die school heette ‘paidonomos’ (herder) en werd uit de aristocratische middens gekozen. Hij had de autoriteit om de jongens te trainen en ze met harde hand discipline bij te brengen, bijgestaan door twee assistenten die met zwepen de gehoorzaamheid erin drilden.’ Deze uitgave van AO gaat in op het leren volgens de Griekse wijsgeren, een boeiend inzicht in de oorsprong van ons eigen hedendaagse onderwijsstelsel.
Inhoudsopgave
4 Socrates, leraar van Plato
7 Plato’s ‘Academie van Athene’
9 Geen democratie
11 Aristoteles, leerling van Plato
12 De deugden-leer
14 De staatsleer van Aristoteles
15 Twee onderwijsmodellen
17 Verschillende opvoedingen?
Hoezo?
19 De Spartaanse opvoeding
21 Griekse invloed in Rome
23 De auteurs
23 Bronnen